In een drietal plaatsen in ons land vinden - aansluitend presentaties plaats van het werk van Cyril Lixenberg. dil Zijn werk wordt zowel binnen, in de musea bijvoorbeeld, als ook buiten tentoongesteld. Dit laatste in de vorm van een zij beeldenroute.
Wat verbindt deze plaatsen, Venlo, Almere en Apeldoorn? In dit geval is het trait d'union het werk van de beeldende kunstenaar Lixenberg. In deze plaatsen realiseerde hij he opdrachten in het kader van de percentage regeling. Deze opdrachten zijn zeer uiteenlopend: een school, een bibliotheek en het vervaardigen van een sculpture bij een museum.Vrij werk dus, een gebonden opdracht en een opdracht en gericht op een bouwproces. In elk van de steden ontstond belangstelling voor het tonen van meerdere facetten van het werk van deze kunstenaar. Vandaar dat nu, voortkomende uit enkele op zichzelf staande opdrachtsituaties een samenhangende vorm van tentoonstellingsactiviteiten in samenwerking met de kunstenaar georganiseerd kon worden door de musea van Venlo, Apeldoorn en het Bureau Culturele Zaken te Almere. Deze drie instellingen wilden gemeenschappelijk de uitdaging, gesteld door de kunstenaar, aangaan. Tevens wilde men de sociale uitgangspunten van de kunstenaar onder meer naar voren brengen door het tonen van zijn beelden in de leefomgeving en niet alleen binnen de museale situatie. Op zich is de samenwerking tussen musea en culturele instellingen niet zo opmerkelijk. Wel, dat een kunstenaar zijn betrokkenheid met het aanvaarden van (kunst)opdrachten en het maken van kunst überhaupt zo laat spreken dat deze er niet voor terugschrikt om in het kader van (de huidige) kontakten voor zich zelf als opdrachtgever te fungeren. Daaraan danken wij nu een serie van zeven nieuwe de beelden, een serie emaille wandpanelen en een editie van zeefdrukken. De kunstenaar als kleine zelfstandige. Iemand die initiatieven weet te nemen, anderen daarvoor weet warm te ver krijgen, ondertussen het risico voor het een en ander niet uit de weg gaat. Kunstenaar, eigen baas, tevens deskundige op het gebied van de visuele kommunikatie in zowel vrij als gebonden werk. Dat alles vraagt een grote mate van deskundigheid en overzicht op een gebied dat met name in zijn toegepaste funktie vele facetten kent. Het gebeurt allemaal. En met een Hollandse nijverheid, tevens met een dosis humor en veel Engelse understatements. Kennelijk is het Hollandse klimaat - De Stijl, het konstruktivisme - voor iemand van de andere kant van Het Kanaal niet onbekend en ook niet ongunstig. Wat ons opvalt is dat het engagement waarmee Lixenberg zijn werk onderneemt steeds vanuit een sociaal perspektief plaats vindt. Geen kunst omwille van de kunst, maar ook geen stap in de richting van het anekdotische van een zogenaamde volkskunst. Het is eerder een beeldende kunst in zijn meest elementaire vorm. En wel in een direkte kommunikatielijn met de mens, het dagelijks leven. Dit alles zonder een enkel kompromis t.a.v. de eisen van beeldende kwaliteit. Het is verwonderlijk dat Lixenberg, die al jaren aktief werkzaam is, zonder zich ooit te storen aan wat gangbaar is, op bijna onopvallende manier een geheel eigen oeuvre heeft weten op te bouwen.
Lixenberg kiest in zijn werk - zowel twee- als driedimensionaal - voor elementaire vormen en kleuren. Deze bewuste reduktie in vorm en kleurtoepassing geeft aan al zijn werken een bijna ongekompliceerde verschijningsvorm.
Cirkel, vierkant, ruit, achthoek en kombinaties daarvan, maken dat zowel een zeefdruk, een emaille paneel en de daaraan verwante ruimtelijke objekten in eerste instantie helder overkomen. Dat is in feite ook precies waar Lixenberg op mikt. De eenvoud van een gekozen basisvorm wordt in vrijwel alle gevallen wat komplexer door de samengesteldheid van dikwijls twee geometrische vormen, benut als vorm en tegenvorm. De cirkel, met daarin een achthoekige vorm, gespiegeld over de horizontaal geeft een soort kurketrekker.
Een cirkel met daarin een achthoek en een achthoek met een cirkel daarbinnen geeft, ook al door de splitsing over de horizontaal of vertikaal, danwel de deling in kwarten een totaal verschillend beeld. Er ontstaat een gevarieerd en kontrastrijk beeld. Een visuele puzzel, welke snel te achterhalen valt bij het bekijken van het grondplan, zoals in de werktekeningen in deze publikatie afleesbaar is.
Met name in de skulptuur met de cirkelvormige poort zien wij hoe letterlijk vanuit de basis, het grondvlak, de vorm opgetild wordt. Een serie bouwplaten zou een ieder snel, al spelende, in de ban brengen van de vele visuele mogelijkheden welke er zijn zodra de keuze zich heeft bepaald op een duidelijk geselekteerd aantal basis elementen.
Naast vorm blijkt evenwel ook kleur een onmisbare funktie te hebben in het visuele spel waarin Lixenberg de kijker betrekt. De mogelijkheden van tegenover elkaar plaatsen van geometrische vormen, opdelen, spiegelen, 'uitklappen' van vormen wordt door de simpele toepassing van de primaire kleuren ineens oneindig gevarieerd.
In zijn grafisch werk heeft de kunstenaar dit reeds menig maal aan de orde gesteld. Ook in de toepassing van kleur in wanden, op glas, op beton ontstaan fundamentele veranderingen in de waarneming van op zich volstrekt alledaagse zaken. In de beelden past Lixenberg eveneens kleur toe. Wanneer een skulptuur in cortenstaal wordt uitgevoerd ervaart men de vorm in zijn meest pure gedaante, sober, voorzien van een rulle bruine oxidatielaag. Kleur op staal aangebracht brengt evenwel een geheel ander beeld teweeg.
Enerzijds is juist de kleurtoepassing uitdagender, anderzijds meer beantwoordend aan een verwachtings- en acceptatieproces van de gewone kijker.
I n de serie voor deze presentaties gemaakte beelden kan men beide mogelijkheden zien. Tevens zal men kunnen ontdekken dat vrijwel alle vormen welke Cyril Lixenberg aandraagt, steeds op een logische wijze, als het ware stap voor stap, op elkaar volgen. In feite ook een dergelijk ontstaansproces hebben doorgemaakt. Deze publikatie - welke in opzet aansluit op die van Apeldoorn beoogt een dokumentatie te geven van de basisvormen en kleuren welke door Cyril Lixenberg benut zijn in zijn werk.
maart 1980